ေဂါတမဗုဒၶ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶ၏ကုိယ္ပြားသာလွ်င္ ျဖစ္တန္ရာ၏ဟု ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား အယုံအႀကည္ရွိေသာ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ရခုိင္လူမ်ဳိးတုိ႔သမုိင္း မွတ္တမ္းအားလုံး၏ ကုိးကားခ်က္ျဖစ္သည္။ ထုိသမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာရွိခဲ႔ျပီးေနာက္ မ်က္ေမွာက္ထုံးတမ္းစဥ္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းထားရွိသည္။ သီရိလကၤာ၏ ပါဠိစာေပမွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဆင္းသက္ႀကီးထြားလာမွဳရွိျပီး ပုဂံ၏ လႊမ္းမုိးမွဳေအာက္မွာ ကုိးကြယ္မွဳ ဘာသာအယူ၀ါဒအဆင့္ဆင့္ထိ က်ယ္ျပန္႔လာပါသည္။
စႏၵသူရိယ ဘုရင္မင္းျမတ္ ရခုိင္ျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔သည္အခ်ိန္အခါက ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္သည္ဟု ရုိးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းစဥ္လာယုံႀကည္မွဳ ထားရွိႀကသည္။ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဗုဒၶ၏ ေဟာႀကားျပသမွဳတုိ႔၏ သတင္းကုိ ႀကားသိရျပီး ဗုဒၶကုိရုိေသကုိးကြယ္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပလာသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံ သာ၀တၳိျပည္တြင္ သီတင္းသုံးေနထုိင္ေတာ္မူေသာ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ထုိအေႀကာင္းအရာကုိ သိရွိလာေသာေႀကာင့္ ဗုဒၶက သူ၏သာ၀က အာနႏၵာအား ေျပာျပေလသည္မွာ “ေႀကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေရနဂါးမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ထားေသာ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ ျမစ္ပင္လယ္သမုဒၵရာကုိ ျဖတ္ေက်ာ္လာရမည္ျဖစ္၍ ဤကဲ႔သုိ႔ေသာ ခက္ခဲႀကမ္းတမ္းေသာခရီးသည္ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္ရွိလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ရဟႏၱာ (၅၀၀) ႏွင့္အတူ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႀကြေရာက္လာျပီး ေက်ာက္ေတာ္ျမဳိ႕၏ တဖက္ကမ္းရွိ ေမာရပဗၺတေတာင္၌ ဆင္းသက္ရပ္နားေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။ ဤတြင္ ဗုဒၶ၏ ေရွးေရွးဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာက က်င္လည္ေတာ္မူခဲ႔ေသာေနရာတုိ႔တြင္ ဗုဒၶ၏ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဌာပနာထည့္၍ ဘုရားပုထုိးမ်ားစြာတုိ႔ကုိ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ တည္ထားကုိးကြယ္လာႀကလိမ့္မည္ဟု ႀကဳိတင္ေဟာကိန္းထုတ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးေလသည္။ဤကဲ႔သုိ႔ဗုဒၶ၏ ဗ်ာဒိတ္ေပးခ်ိန္တြင္ မဟာပထ၀ီေျမႀကီးသည္ တုန္လွဳပ္ျပီး ပင္လယ္သမုဒၵရာတုိ႔သည္ ေရေႏြးအုိးဆူသကဲ့သုိ႔ ဆူပြက္ေလသည္။ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဤနိမိတ္ေဆာင္ေသာ လကၡဏာမ်ား၏ ဆုိလုိရင္းကုိ သူ၏ေဗဒင္ဆရာ၊ ဟူးရားတတ္တုိ႔အား ေမးျမန္းစုံစမ္းလွ်က္ တုန္လွဳပ္ထိတ္လန္႔ရျခင္းျဖစ္ေလသည္။ ေဂါတမဗုဒၶ ရခုိင္ျပည္ကုိ ေရာက္ရွိလာသည့္အေႀကာင္းကုိ ဘုရင္မင္းျမတ္သိရွိေတာ္မူေသာအခါ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ အေျခြအရံတုိ႔ႏွင့္အတူ သူ၏မိဖုရားေခါင္ႀကီး စႏၵရမာလာ၊ သူ၏မွဳးမတ္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔ႏွင့္အတူ ပဗၺတေတာင္ေပၚသို႔ သြားေရာက္ႀကေလသည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ေဂါတမဗုဒၶအား အရုိအေသေပးျပီးေနာက္ ဗုဒၶက သူ႔အား ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စက္၀ုိင္းတရားေတာ္ကုိ ေဟာႀကားသင္ျပခဲ့ေလသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ျမဳိ႕ေတာ္တြင္(၇) ရက္ႀကာ သီတင္းသုံးေနထုိင္မူမည္ကုိ ဗုဒၶကသေဘာတူလက္ခံေလသည္။ ျမဳိ႕ေတာ္မွ ဗုဒၶမထြက္ခြာမွီ ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀)တုိင္တုိင္ ႀကည္ရုိေလးစားမွဳခံရမည္ျဖစ္ေသာ ဆံေတာ္ဓါတ္ႏွင့္ ဗုဒၶ၏ရုပ္ထုကုိယ္ပြားေတာ္တစ္ဆူထားခဲ႔မည္ဟု ဗုဒၶသေဘာတူလက္ခံေလသည္။
နန္းေတာ္ရာ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ သီရိဂုတၱေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ အေလးအျမတ္ထားရွိေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ကုိ ေကာင္းကင္ဘုံ ဗိသုကာပညာရွင္ နတ္မ်ား၏ဘုရင္ သိႀကားမင္းႏွင့္အတူ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အပါအ၀င္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔က တည္ထားကုိးကြယ္ႀကေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္အတြင္းပုိင္သုိ႔ ေဂါတမဗုဒၶ၏ ရင္ေငြ႔ေတာ္ဓါတ္ထည့္လုိက္ေသာအခါ ေဂါတမဗုဒၶႏွစ္ဆူရွိလာသကဲ႔သုိ႔ ျဖစ္ေပၚလာေလသည္။ အံ့ႀသႀကည္ညဳိစရာေကာင္းလွေသာ လကၡဏာရပ္မ်ား ေပၚထြက္လာေလသည္။ မဟာပထ၀ီေျမႀကီး တုန္လွဳပ္လာျပီး ရုပ္ထုေတာ္သည္ တျဖည္းျဖည္း အသက္ရွိသကဲ႔သုိ႔ သူ၏ ေနာင္ေတာ္ ေဂါတမဗုဒၶအား ႀကဳိဆုိသည့္အေနအထားႏွင့္ မတ္တပ္ထရပ္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေဂါတမဗုဒၶသည္ သူ၏သာ၀က ဗုဒၶရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ သံတြဲဘက္သုိ႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႀကြသြားေလသည္။ ယင္းအခ်ိန္အတြင္း ဘုရင္ စႏၵသူရိယမင္းျမတ္သည္ သူ၏ မူးမတ္ေသနာပတိတုိ႔ႏွင့္အတူ အေႀကာင္းကိစၥတုိ႔ကုိ တုိင္ပင္ျပီးေနာက္ ဗုဒၶ၏စစ္မွန္ေသာ ရုပ္ထုေတာ္အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျပီး ပြဲလမ္းသဘင္မ်ား က်င္းပေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ ထြက္ရွိေလသည္။ ရုိေသကုိင္းရွုိင္းသူမ်ားမွာ အနီးကပ္ဖူးေမွ်ာ္လာေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္ရွိျပီး အယုံအႀကည္မရွိသူမ်ား ဖူးေမွ်ာ္ေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ေမွးမွိန္သြားေလ့ရွိသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္တည္ရွိေသာ ေနရာ၏ပတ္၀န္းက်င္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတုိ႔တြင္ အေစာင့္အေရွာက္အျဖစ္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားထားရွိျပီး မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ရည္ရြယ္ခ်က္တုိ႔ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အနီးသုိ႔ လာေရာက္သူတုိ႔အား အေ၀းသုိ႔ ေရွာင္ရွားသြားေစသည္။
ေ၀သာလီေခတ္မွ ပထမဘုရင္တုိင္ေအာင္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အတြက္ ေက်ာက္ပလႅင္တစ္ခုတည္ေဆာက္ျပီး သိမ္ေတာ္ကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သည္ဟု အဆုိမွတပါး အျခားမည္သည့္အေႀကာင္းအရာကုိမွ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။ ေ၀သာလီမွ ပထမဆုံးဘုရင္၏ အရုိက္အရာကုိ ဆက္ခံသူသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္မြမ္းမံျပင္ဆင္မွဳ ျပဳလုပ္ေလသည္။ သီရိလကၤာႏွင့္ ပုဂံမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ရုပ္ထုေတာ္အားကုိးကြယ္ဆည္းကမ္ရန္ ေရာက္ရွိလာခဲ႔ႀကသည္။ ပ်ဴ-ဗမာႏွင့္ မြန္ဘုရင္မ်ားက မဟာမုနိ သိမ္ေတာ္ႀကီးအတြင္း အေလးအျမတ္ထားေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အား ပုိင္ဆုိင္လုိေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာခဲ႔ႀကသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မည္သည့္ဘုရင္တစ္ပါးမွ ေအာင္ျမင္မွဳ မရွိခဲ႔ေပ။ တခ်ဳိ႕သည္ သိမ္ေတာ္ႀကီးအား ျပန္လည္ျပဳျပင္ မြမ္းမံရန္ ကတိက၀တ္ျပဳႀကေလသည္။ (၁၂) ရာစုအခ်ိန္တြင္ သိမ္ေတာ္ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ ေပ်ာက္ဆုံးေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလးျမဳိ႕ေခတ္မွ ဘုရင္တပါး၏ အရုိက္အရာဆက္ခံသူမ်ားသည္ ယုံႀကည္မွုကုိ ဆက္လက္ေထာက္ခံျခင္းျဖင့္ ရုပ္ထုေတာ္ႏွင့္ သိမ္ေတာ္ႀကီးတုိ႔ကုိ ျပန္လည္ရွာေဖြေတြ႔ရွိျပီး သိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္ေတာက္ေဆာက္ခဲ႔ႀကေလသည္။
ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ကုိ တည္ေထာင္သူ ဘုရင္မင္းေစာမြန္သည္ သူ၏ျမဳိ႕ေတာ္မွ မဟာမုနိသုိ႔ လမ္းတခုေဖာက္လုပ္တည္ေဆာက္ျပီး မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္တုိ႔၏ ရုိးရာထုံးတမ္းစဥ္လာ ဘုရားဖူးခရီးတစ္ခုစတင္ခဲ့ေလသည္။ (၁၆) ရာစုတြင္ ဘုရင္းမင္းဗာသည္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕မွ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္အႏွံံံ႔တြင္ တည္ရွိေနေသာ ဘုရားေက်ာင္းအေဆာက္အဦး အမ်ားအျပားတုိ႔အတြင္း မူရင္းႏွင့္ ဆင္တူျဖစ္ေသာ မေရမတြက္ႏုိင္သည့္ မဟာမုနိရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကုိ ထုလုပ္ထားရွိရန္ အမိန္႔ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့ေလသည္။
၁၇၈၄-ခု တြင္ ျမန္မာဘုရင္ ဘုိးေတာင္ဘုရားသည္ ရခုိင္ျပည္ကုိ သိမ္းပုိက္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္အား မႏၱေလးသုိ႔ သယ္ယူသြားခဲ႔သည္။ ထုိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးအား ျမန္မာျပည္တြင္ ယေန႔ထိတုိင္ အေလးျမတ္ဆုံးထားေသာ ရုပ္ထုေတာ္အျဖစ္ ဆက္လက္မွတ္ယူထားႀကဆဲျဖစ္သည္။ ဆုံးရွုံးသြားေသာ အေမြအႏွစ္ေႀကာင့္ ရခုိင္ျပည္သူတုိ႔အား နက္နက္နဲနဲ စိတ္ထိခုိက္ေစခဲ႔သည္။ ဆက္လက္ျပီး မႀကာမီ ျဗိတိသွ်တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုကုိ ရခုိ္င္ျပည္သူတုိ႔ ဆက္လက္ခံရေလသည္။ (၁၈၆၇) ခုႏွစ္တြင္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ရာ အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ေတြ႔ရွိေသာ ေက်ာက္ရုပ္ထုေတာ္တစ္ဆူအတြက္ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကုိတည္ေဆာက္ခဲ႔ႀကသည္။
လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္(၈၀)အတြင္းက နဂုိမူရင္းအတုိင္း သိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မြမ္းမံမွဳတုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔သည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ေအာက္ရင္ျပင္မ်ားကုိ ျပန္လည္ထိမ္းသိမ္းေပးျပီး မႏၱေလး၌ရွိေသာ မူရင္းမဟာမုနိ ထုိင္ေတာ္မူပုံစံ ေႀကးရုပ္ထုေတာ္္အသစ္တစ္ဆူကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ႀကသည္။ ယေန႔အခါမွာ မဟာမုနိဘုရားသိမ္ေတာ္ေနရာသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဘုရားဖူးတုိ႔၏ အေရးႀကီးေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာ တစ္ခုအျဖစ္ ျပန္လည္စည္ကားလာပါသည္။
မဟာမုနိသိမ္ေတာ္သည္ နန္းေတာ္ရာကုန္း၏ အေရွ႔ေျမာက္ေထာင့္၌ရွိေသာ ေတာင္ပူစာတစ္ခုကုိ လႊမ္းျခဳံျပဳလုပ္ထားေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ရာစုမ်ားစြာကပင္ မဟာမုနိဘုရားသိမ္ေတာ္တြင္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား စည္ကားသုိက္ျမဳိက္ေနေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာလည္းျဖစ္ျပီး က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္သူမ်ား လက္ေအာက္ ရခုိင္ျပည္က်ေရာက္ျပီး ရခုိင္ျပည္သူျပည္သားမ်ား ဆင္းရဲဒုကၡခံစားခဲ႔ရေလေသာအခါ ယာယီအားျဖင့္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား နည္းပါးမွုရွိခဲ႔ေလသည္။ မူရင္းအေဆာက္အဦး၏အႀကြင္းအက်န္ လုံး၀မရွိခဲ႔ေသာ္လည္း ယင္း၏ မူရင္းပုံစံတစ္ခုျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းကင္ဓါတ္ပုံမ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္သည္။ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကုိ ေထာင့္မွန္စတုဂံနံရံႏွစ္ဆင့္က ၀ုိင္းရံထားရွိျပီး သိမ္ေတာ္၏အေရွ႔ဘက္ အေနာက္ဘက္ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တုိ႔တြင္ ၀င္ေပါက္ေလးေပါက္ ေဖာက္ထားျပီး အေရွ႕ဘက္၀င္ေပါက္ကုိအဓိက ၀င္ေပါက္အျဖစ္ ထားရွိသည္။ ပထမဆုံး ရင္ျပင္၏ အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္တုိ႔တြင္ ဗုဒရုပ္ထုေတာ္ႀကီးအား ရုိးရာဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ ကုိယ္လက္သန္႔စင္ရန္အတြက္ အသုံးျပဳရန္ ေရကန္ႀကီးႏွစ္ခု ထားရွိပါသည္။ အိႏၵိယအေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း နာလႏၵ၌ရွိေသာ ထင္ရွားေက်ာ္ႀကားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား စုေ၀းေနထုိင္ေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ျပီး ေရွး (၆) ရာစုမွပင္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာေသာ အဓိက ဂူဘုရားေက်ာင္းေတာ္တြင္ ယခင္မူရင္းနည္းတူ အနီးစပ္ဆုံး ပုံစံျဖစ္ေသာ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ေလသည္။
...............
Sources: ALD-Exile
ဒီရခိုင္ ဘေလာ့ကေန ကူးယူေဖာ္ျပထားသည္....။
0 အားေပးစကားေျပာၾကားၾကပါ:
Post a Comment